الله سرنوشت انسانها را تعیین نموده است و به سوی این سرنوشت تعیین شده هدایت می‌نماید.

الله بیان می‌نماید که ما انسان را خلق نمودیم، در این خلقت برای او سرنوشتی را تعیین کردیم و او را به سوی سرنوشت تعیین شده، سوق خواهیم داد:

سَبِّحِ اسْمَ رَبِّكَ الْأَعْلَى ﴿اعلی/1﴾ نام پروردگار بلند مرتبه ات را به نیکی یاد کن.

الَّذِي خَلَقَ فَسَوَّى ﴿اعلی/2﴾ همان كه خلق نمود و هماهنگى بخشيد.

وَالَّذِي قَدَّرَ فَهَدَى (اعلی/3) و همان كس كه (برای مخلوقش) تقديری مشخص كرد و (بسوی آن تقدیر) هدايت کرد.

اگر چنین است و این تقدیر الله است که برخی کافر شوند، آیا این کافر شدن، اراده‌ی الله نیست؟ آیا الله اراده نموده است که برخی از انسانها در جهنم بسوزند؟ آیا اراده‌ای خارج از اراده‌ی الله وجود دارد؟

شاید گفته شود این علم الله است نه اراده‌ی او؛ پس آیا الله تنها ناظری بیش نیست؟ چرا گفته است که من تقدیر کردم و به سوی آن تقدیری که مشخص نمودم انسانها را هدایت می‌نمایم؟

چرا الله برخی از انسانها را گمراه می‌نماید؟ و چرا بیان می‌نماید کسی که من او را گمراه نمودم، هیچ هدایتگری ندارد:

فَمَا لَكُمْ فِي الْمُنَافِقِينَ فِئَتَيْنِ وَاللّهُ أَرْكَسَهُم بِمَا كَسَبُواْ أَتُرِيدُونَ أَن تَهْدُواْ مَنْ أَضَلَّ اللّهُ وَمَن يُضْلِلِ اللّهُ فَلَن تَجِدَ لَهُ سَبِيلًا ( نساء/88 ) شما را چه شده است كه در باره منافقان دو دسته شده‏ايد با اينكه الله آنان را به آنچه انجام داده‏اند سرنگون كرده است . آيا مى‏خواهيد كسى را كه الله او را در گمراهی قرار داده هدایت کنید؟ و حال آنكه هر كه را الله او را در گمراهی قرار داد هرگز راهى براى او نخواهى يافت.

چرا الله ایمان به خودش را تنها منوط به اراده‌ی خودش قرار داده است اراده‌ای که تنها و تنها او صاحب آن است و هر هدایتی باید با اذن او باشد؟:

وَمَا كَانَ لِنَفْسٍ أَن تُؤْمِنَ إِلاَّ بِإِذْنِ اللّهِ وَيَجْعَلُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِينَ لاَ يَعْقِلُونَ (یونس/100) هيچكس نیست که ایمان بیاورد مگر با اجازه (فرمان) الله و پليدي را بر آنهائی می‌گذارد که اندیشه (در دین) نمی‌کنند.

پس در چارچوب این بینش، نه برای انسانی که چشم به فرمان الله است، دادن پاداش منطقی یه نظر می‌رسد و نه شکنجه دادن برخی دیگر، زیرا هر دو اسیر اراده‌ی قدرتی هستند که سرنوشتشان را مشخص نموده است.