آیا ابراهیم ایرانی بوده است؟

      پیش از اینکه وارد این بحث گردم یادآوری این نکته را ضروری می‌دانم که تمام کوششم در اینجا بحثی است علمی و به دور از تعصب، زیرا تعصب عقل را کور می‌نماید.

       یکی از ناشناخته ترین و مهمترین شخصیت‌های دینی، بی‌گمان ابراهیم می‌باشد.
      سه دين بزرگ یهودیت، مسیحیت و اسلام که از منطقه‌ی خاورميانه سر برآوردند، او را به نوعی منسوب به خویش مي‌دانند.
      قرآن در باره‌ی ابراهیم می‌گوید که او مسلم بود، اما آنچه که درباره‌ی او طبق قرآن قطعیت دارد این است که او در منطقه‌ای زندگی می‌کرده است که:

      1- دارای پادشاه بودند؛ زیرا پس از انکار بتهای آنها، او را گرفته و با تشریفاتی محاکمه می‌نمایند.

-2      متمدن بودند.

     طبق روایات اسلامی، پس از محاکمه، مجازات سوزانده شدن را برای او مشخص کردند؛ محاکمه مستلزم داشتن سیستم قضائی است؛ این سیستم قضائی در جامعه‌ی غیر متمدن نمی تواند وجود داشته باشد (بدون در نظر گرفتن سطح تمدن).

     قرآن در این زمینه می‌گوید:
      آنها گفتند او را بسوزانید و سخنی از محاکمه نمی‌کند، البته این دستور نمی‌تواند از سوی مردم عادی صورت گرفته باشد.

    (طبق تعالیم اسلامی) آنها برای اینکار، آتش بزرگی را روشن نمودند (زیرا طبق قرآن او در آتش راه می‌رفت)، پس او را باید در این آتش پرت کرده باشند؛ اگر این موضوع را بپذیریم، به ناچار باید با وسیله‌ای اینکار انجام شده باشد، زیرا به کسی نمی‌توان گفت که درون آتش برو! تنها وسیله ی قدیمی که چنین کاربردی داشته و می‌تواند مد نظر قرآن بوده باشد، منجنیق است.
     اگر گفته شود که پس از جمع‌آوری هیزم او را درمیان این هیزم‌ها بستند سپس آتش را روشن کردند، پس او چگونه راه می‌رفت!؟
     قرآن می‌گوید که ما به آتش گفتیم:
       ای آتش، تو بر ابراهیم سرد و سلامت باش و سخنی از اینکه ما ابتدا به طناب گفتیم که تو گره خود را باز کن، نیست؛ قُلْنَا يَا نَارُ كُونِي بَرْدًا وَسَلَامًا عَلَى إِبْرَاهِيمَ (انبیاء/69) گفتيم اى آتش براى ابراهيم سرد و بى‏آسيب باش.

         لذا فرض نخست به منطق نزدیکتر است؛ اگر این فرض را بپذیریم، بنابه دلایل موجود، منجنیق اولین بار ایرانیان و در حدود سه هزار سال پیش اختراع کرده‌اند؛ اگر هم اختراع ایرانیان نباشد، کاملا آشکار است که ایرانیان در ساخت و کاربرد این وسیله مهارت خاصی داشتند.

 از دید قرآنابراهیم در منطقه‌ای زندگی می‌کرده است که مردم آن منطقه روزی خاص از سال را به دامن طبیعت می‌رفتند، ابراهیم  روزی را براي شکستن بتها برگزید که در آن روز همه‌ی مردم شهر، جهت سنت خاصی بیرون رفتند؛ اگر به سنت‌های اقوام مختلف نظر بیفکنیم، یکی از گزینه‌ها می‌تواند سیزده بدر ایرانیان یا چیزی مانند این باشد، زیرا این ایرانیان گذشته بودند که سیزدهمین روز هر سال را به دامن طبیعت می‌رفتند؛ عدد دوازده نزد آنان بسیار مقدس بود، عمر جهان مادی را دوازده هزار سال می‌دانستند، جشن‌های نوروز را در دوازده روز برگزار می‌کردند، روز سیزده فروردین را روز پایان جهان می‌دانستند که برای جلوگیری از فروپاشی گیتی، در این روز به دامن طبیعت پناه می‌بردند. 

    نام پدرش آزر می باشد؛ این نام، نامی است ایرانی، وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ لأَبِيهِ آزَرَ أَتَتَّخِذُ أَصْنَامًا آلِهَةً إِنِّي أَرَاكَ وَقَوْمَكَ فِي ضَلاَلٍ مُّبِينٍ (انعام/74) و هنگامى را كه ابراهيم به پدر خود آزر گفت آيا بتان را خدايان مى‏گيرى من همانا تو و قوم تو را در گمراهى آشكارى مى‏بينم.

      از نظر قرآن مردم شهری که او در آن زندگی می‌کرد، علاوه بر بت پرست، مهرپرست نیز بودند و همچنین در جائی زندگی می‌کرد که مردمانش خورشید، ماه و ستادگان را می‌پرستیدند:

       فَلَمَّا جَنَّ عَلَيْهِ اللَّيْلُ رَأَى كَوْكَبًا قَالَ هَذَا رَبِّي فَلَمَّا أَفَلَ قَالَ لا أُحِبُّ الآفِلِينَ (انعام/76)  پس چون شب بر او پرده افكند ستاره‏اى ديد گفت اين پروردگار من است و آنگاه چون غروب كرد گفت غروب‏كنندگان را دوست ندارم.

       فلمَّا رَأَى الْقَمَرَ بَازِغًا قَالَ هَذَا رَبِّي فَلَمَّا أَفَلَ قَالَ لَئِن لَّمْ يَهْدِنِي رَبِّي لأكُونَنَّ مِنَ الْقَوْمِ الضَّالِّينَ (انعام/77) و چون ماه را در حال طلوع ديد گفت اين پروردگار من است آنگاه چون ناپديد شد گفت اگر پروردگارم مرا هدايت نكرده بود قطعا از گروه گمراهان بودم.
      فَلَمَّا رَأَى الشَّمْسَ بَازِغَةً قَالَ هَذَا رَبِّي هَذَآ أَكْبَرُ فَلَمَّا أَفَلَتْ قَالَ يَا قَوْمِ إِنِّي بَرِيءٌ مِّمَّا تُشْرِكُونَ (انعام/78) پس چون خورشيد را برآمده ديد گفت اين پروردگار من است اين بزرگتر است و هنگامى كه افول كرد گفت اى قوم من من از آنچه [براى خدا] شريك مى‏سازيد بيزارم.
        پس احتمالا سنت‌های دینی خویش را به طرف منابع روشنائی طبیعت انجام می‌دادند؛ منابع روشنائی طبیعت، خارج از سه حالت بیان شده‌ی بالا نیستند، می‌دانیم که این از مشخصه های دین زرتشتی است ( در حالت عام از مشخصه‌ی کل ادیان مهر پرستی که زرتشتیت نیز نتیجه ی آنهاست می باشد)؛ البته اگر گفته شود که زرتشتیت ضد میترائی است، پس نتیجه ی آن نیست؛ به نظر من اشتباه است، زیرا بیشتر ادیان نتیجه‌ی ادیان ماقبل خود هستند و در عین حال نیز ضد آنها، مانند مسیحیت که نتیجه‌ی یهودیت می‌باشد.

      در ضمن يکی از نام‌های خورشید (خور یعنی خدا و شید یعنی درخشنده) در بين ایرانیان مهر می‌باشد، که از نام‌های خدا نیز بوده است.
      مهر در زبان اوستا را میثر، و در زبان پهلوی میتر، و در زبان سانسکریت که از هر دوی اینها قدمتش بیشتر است، میترا نامیده می‌شد.
     از سوی دیگر، قرآن همین مردمان(مردمان زمان ابراهیم) را مشرک می‌نامد.
      اگر این گفته را بپذیریم، پس:
      چرا برای آنها پیش از ابراهیم پیامبری نیامده بود؟ زیرا قرآن ابراهیم را پدر انبیاء می‌نامد.
      البته این هم از تناقضات قرآن است، زیرا از یک سو، مردم زمان او را مهرپرست و از سوی دیگر، بت‌پرست می‌نامد.
       ابراهیم هم می‌تواند نامی ایرانی باشد.
       پرهام نامی است ایرانی که ايرانیان آن را برای ابراهيم بکار می‌برند. اینکه قدمت نام پرهام بيشتر است یا ابراهیم، پرسشی است که نیاز به تحقیق دارد.
     ساختار زبانهای سامی (آسیائی آفریقائی که عربی و عبری از آن‌ جمله‌اند) به گونه‌ای است که معمولا نام‌هائی که وارد این زبان‌ها می‌شود، آنرا با توجه به ساختار زباني خویش و برای قابل استفاده بودن، تا حدودی تغییر می دهند.
زبان‌های هند و اروپائی دارای چنین ساختاری نیستند.
  دلیل محکم‌تر این است که یهودیان در ابتدا او را اورام و سپس اورهام می‌نامیدند که باز می‌تواند تغییر یافته‌ی پرهام باشد .
      پس اگر واژه‌ی ابراهیم، از زبان‌های سامی وارد زبان ایرانیان شده، باید همان‌گونه که بود، بکار برده می‌شد. البته داوری در این زمینه سخت است .
مطالب یاد شده ي بالا کلیاتی بود از ابرهیم در قرآن و سایر منابع اسلامی.
      دو گروه(نژاد) خود را فرزندان او می‌دانند، یکي یهودیان و دیگری اعراب .
      یهودیان خویش را از نسل يعقوب پسر اسحق می‌دانند و عرب‌ها از نسل اسماعیل؛ هر دوي آنها طبق قرآن پسر ابراهیم بوده‌اند .
      يهودیان معتقدند که فرعون مصر آنها را به بردگي گرفت و این ابنیه‌های بزرگی(اهرام) که در مصر وجود دارد، نتیجه‌ی بیگاری گرفتن از کارگران یهودی‌است که پس از برانگیخته شدن موسی به پیامبري، تعدادشان به صد هزار نفر می‌رسید؛ اگر اين را بپذیريم با توجه به سطح بهداشت آن روزگار و پائین بودن نرخ رشد جمعیت، می‌توان حدس زد که ابراهیم باید چند ده قرن پیش از موسی می‌زیسته، و باز طبق گفته‌های یهوديان، موسی بیش از پنج هزار سال پیش آنها را از دست فرعون نجات داد.
   به همین دلیل هم قبول اینکه همه‌ی اعراب از نسل ابراهیم هستند مشکل است؛ در ضمن اگر فرضیه‌ی ساختن اهرام به دست فرزندان یعقوب (بنی‌اسرائیل) را بپذیریم، پس:
      باید بپذیریم که در سرزمینی نه چندان دور از مصر، اقوامی متمدن زندگی می‌کردند که تاریخشان چندین هزار سال پیش از فراعنه‌ی مصر است!
البته قرآن به روشنی می‌گوید که عربها از نسل ابراهیم هستند (......
      اگر قبول کنیم که کل اعراب و یهودیان از نسل ابراهیم هستند؛ پس باید بپذیریم که منجنیق پیش از بوجود آمدن اعراب اختراع شده .
      ضمنا باور این نکته بسیار مشکل است که ملتی متمدن و دارای پادشاه در نزدیک سرزمین اعراب و یهودیان زندگی می‌کردند، در ابتدا دین توحیدی داشتند، سپس تبدیل به بت پرستی و مهرپرستی شد. اما قوم عرب و بنی اسرائیل(یهود)، هنوز بوجود نیامده بودند.
     همچنین این گفته‌ی یهودیان که ابراهیم نامی است یهودی، با داستان‌های آنها درباره‌ی ابراهیم سازگار نیست، زیرا آنها خویش را از نوادگان او می‌دانند، پس:
      ابراهیم نواده‌ی قوم دیگری است و طبیعتا نامی است متعلق به همان قوم پیش از او.
       به نظر من، هر دو روایت اسلامی و یهودی دارای اشکال است؛ او در سرزمینی زندگی می‌کرده که مهرپرست بودند، اخباری که به صورت افسانه به گوش پیامبر اسلام رسیده بود، حاکی از مهر پرستی اقوامی بوده است که با او در سرزمینش زندگی می‌کردند؛ از سوی دیگر طبق گفته‌های قرآن، اولین شرک بر روی زمین در زمان نوح و با بت پرستی آغاز شد (نوح/23) پس:
      پیامبر اسلام، شنیده‌های خویش درباره‌ی ابراهیم را با گمان خویش از او(با توجه به اینکه او را نخستین موحد می‌دانست)، در هم آمیخت و قوم او را هم مهر پرست و هم بت پرست نامید.
      به نظر من گفته‌ی قرآن امکان ندارد:
      زیرا در یک جامعه‌ی بسته، امکان زندگی مسالمت آمیز بت‌پرستان با مهر پرستان، وجود ندارد؛ وانگهی، امکان رشد دو تفکر متضاد و موازی در جوامع بسته‌ی گذشته، تقریبا محال است.   کسانیکه که در این زمینه مطالعاتی دارند، می‌توانند نظر خویش را بیان نمایند

این مطلب از زاویه‌ای دیگر.